Sprawy spadkowe
Prawo spadkowe to gałąź prawa cywilnego regulująca przejście praw i obowiązków majątkowych po śmierci ich właściciela – spadkodawcy na rzecz osób uprawnionych – spadkobierców. Określa m.in. czym jest spadek, zasady i rodzaje dziedziczenia (ustawowe i testamentowe), krąg spadkobierców, status prawny spadkobierców, dział spadku, odpowiedzialność za długi i zobowiązania spadkowe, a także zasady ustalenia zachowku. Ponadto prawo spadkowe obejmuje zarówno zasady sporządzenia i odwołania testamentu, jak i przesłanki do jego nieważności.
Postępowanie spadkowe jest niezbędne do tego, aby formalnie potwierdzić prawa do nabytego spadku. Nie ma przy tym znaczenia, na podstawie jakiego tytułu spadkobierca został powołany do dziedziczenia. Inaczej mówiąc, powołanie do spadku na mocy ustawy albo na mocy testamentu zawsze będzie wiązało się z koniecznością przejścia procedury postępowania spadkowego. Spadkobierca może potwierdzić swoje prawa do masy spadkowej w każdym czasie, nawet wiele lat po śmierci spadkodawcy.
Jakie usługi prawne świadczy Kancelaria Adwokacka Adwokata Wojciecha Solarewicza w ramach spraw spadkowych?
- Doradztwo prawne – analiza sytuacji prawnej spadkodawcy i spadkobiercy, ustalenie kręgu spadkobierców i masy spadkowej, ustalenie trybu dziedziczenia, wskazanie na przyjęcie, bądź odrzucenie spadku.
- Prawa i obowiązki spadkobierców - doradztwo w zakresie praw i obowiązków spadkobierców, analiza długów spadkowych i innych zobowiązań zmarłego.
- Stwierdzenie nabycia spadku – wsparcie w przygotowaniu i złożeniu wniosku do sądu o stwierdzenie nabycia spadku, pomoc w przygotowaniu dokumentów,
- Dział spadku – udział w negocjacjach w celu polubownego podziału majątku wspólnego – pomoc w przygotowaniu umowy o dział spadku, a w przypadku braku porozumienia reprezentacja w postępowaniu sądowym.
- Dochodzenie zachowku – wsparcie prawne w dochodzeniu roszczeń o zachowek, obliczanie wartości zachowku, wskazanie na możliwości obrony przed zachowkiem.
- Testament – pomoc w sporządzeniu testamentu, bądź wskazanie przesłanek do jego unieważnienia.
- Uznanie za niegodnego dziedziczenia – analiza sytuacji prawnej, wskazanie przesłanek do uznania za niegodnego dziedziczenia.
- Wydziedziczenie – analiza sytuacji prawnej, wskazanie powodów wydziedziczenia.
Sprawy spadkowe – Doświadczony Adwokat
Właściwa interpretacja, zrozumienie i zastosowanie przepisów prawa spadkowego jest niezbędne dla sprawnego przeprowadzenia procesu dziedziczenia. Kancelaria Adwokacka Adwokata Wojciecha Solarewicza rozumie, że sprawy spadkowe mają emocjonujący charakter, dlatego zawsze stara się jak najlepiej zabezpieczyć interesy Klientów na każdym etapie postępowania spadkowego. Wieloletnie doświadczenie Kancelarii umożliwia skutecznie wsparcie Klientów nawet w najbardziej skomplikowanych postępowaniach spadkowych.
Komu należy się zachowek?
Zachowek jest instytucją prawa spadkowego. Zachowek to roszczenie o zapłatę, czyli możliwość żądania przed sądem od określonej osoby zapłaty określonej kwoty.
Z roszczeniem takim mogą wystąpić małżonek, rodzice, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki) zmarłego, czyli spadkodawcy. Co do zasady zapłaty można żądać od spadkobiercy. Z tym, że małżonek, rodzice, zstępni mogą wystąpić z tym roszczeniem, tylko w sytuacji, gdyby w danym, konkretnym stanie faktycznym, dziedziczyli po zmarłym na podstawie ustawy. Dziedziczenie ustawowe jest alternatywnym sposobem ustalania spadkobierców, w sytuacji gdy zmarły nie pozostawił testamentu.
W testamencie spadkodawca może powołać do spadku dowolną osobę, również niespokrewnioną. Kiedy testamentu nie ma, dziedziczenie następuje według przepisów Kodeksu cywilnego (931 k.c. i następne). Zostawiając szczegóły dziedziczenia testamentowego, w tym miejscu należy wskazać, że w pierwszej kolejności po zmarłym dziedziczą małżonek i zstępni (zazwyczaj dzieci), gdy nie ma małżonka to wyłącznie zstępni, przy braku zstępnych, małżonek i rodzice.
Sama wysokość kwoty, której można żądać jako zachowku, jest mniejsza niż w przypadku dziedziczenia. Jest to połowa wartości udziału, który przypadłby uprawnionemu do zachowku w przypadku dziedziczenia ustawowego, a jeśli osoba uprawniona do zachowku jest trwale niezdolna do pracy albo zstępny uprawniony jest małoletni, wówczas jest to 2/3 wartości udziału spadkowego.
Należy pamiętać, że zachowek jest roszczeniem o zapłatę, wobec czego uprawiony do zachowku nie może żądać jakiejś konkretnej części spadku, np. części nieruchomości. Przed sądem dochodzi jedynie zapłaty określonej kwoty.
Zasadniczą kwestią jest ustalanie wartości spadku, na podstawie której oblicza się zachowek. Przede wszystkim, przy obliczaniu wysokości zachowku, do spadku dolicza się wartość darowizn uczynionych przez spadkodawcę za życia. Obowiązują w tym zakresie ścisłe reguły, nie każdą darowiznę dolicza się do spadku. Należy jednak zapamiętać, że jeśli darowizna została uczyniona przez rodzica na rzecz jednego z dzieci, to pozostałe dzieci w ewentualnej sprawie o zachowek, mogą uwzględnić wartość tej darowizny przy obliczaniu wartości zachowku, bez względu na to jak dawno przed śmiercią rodzica darowizna została dokonana. Natomiast samo roszczenie o zachowek, czyli możliwość dochodzenia zapłaty przed sądem, ulega przedawnieniu z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu, a jeśli nie ma testamentu, to 5 lat od otwarcia spadku, tj. śmierci spadkodawcy.
Mylnym wrażeniem jest, że zachowek przysługuje wyłącznie w sytuacji, kiedy zmarły pozostawił testament. Nie jest tak. Również w przypadku dziedziczenia ustawowego możliwe jest dochodzenie zachowku.
W przypadku prowadzenia sprawy o zachowek należy rozważyć szereg innych zagadnień faktycznych i prawnych jak m.in. określenie kręgu spadkobierców uwzględnianych przy obliczaniu wartości zachowku, zasady obliczania wartości darowizny, oraz możliwości obrony przez zachowkiem: np. obniżenie jego wysokości, pozbawienie prawa do zachowku, wydziedziczenie, czy też zrzeczenie się prawa do dziedziczenia za życia, co najlepiej pozostawić już profesjonaliście.